Η τεράστια αλλαγή που ετοιμάζουν οι Σαουδάραβες για να... φρενάρουν τις μεταγραφικές σπατάλες

Πριν από περίπου μία δεκαετία, η Κίνα ονειρεύτηκε να γίνει υπερδύναμη του ποδοσφαίρου. Επένδυσε δισεκατομμύρια για να φέρει σταρ όπως οι Όσκαρ, Κάρλος Τέβες και Παουλίνιο, γέμισε τους πάγκους με προπονητές όπως οι Λίπι, Σκολάρι και Πελεγκρίνι και φάνηκε για λίγο να... ταράζει τα νερά της παγκόσμιας αγοράς. Μόνο που το εγχείρημα κατέρρευσε σαν πύργος από τραπουλόχαρτα.

Η εθνική ομάδα παρέμεινε σε ιστορικά χαμηλά, η παραγωγή ταλέντων δεν βελτιώθηκε ποτέ και η κυβέρνηση, βλέποντας τις αλόγιστες σπατάλες, πάτησε φρένο. Έβαλε φόρο 100% στις μεταγραφές, έκοψε τις χορηγίες και έθεσε πλαφόν στους μισθούς.

Στη Σαουδική Αραβία δεν υπάρχει τέτοιο ιδεολογικό βάρος. Όμως οι δαπάνες της διετίας 2023/2024, οι οποίες προσέγγισαν το 1 δισ. δολάρια μόνο σε μεταγραφές , έδειχναν εξαρχής μη βιώσιμες. Το 2025 σηματοδότησε την αλλαγή πορείας: η Saudi Pro League περνά σε φάση βαθιάς μεταρρύθμισης, με σαφή προσανατολισμό στην ιδιωτικοποίηση των συλλόγων, στο πλαίσιο του «Vision 2030». Ο στόχος; Μείωση της εξάρτησης από κρατικά κονδύλια, προσέλκυση ξένων επενδυτών και χτίσιμο μιας πιο βιώσιμης ποδοσφαιρικής αγοράς.

Οι πρώτες μεγάλες αλλαγές

Ήδη από τον Ιούλιο του 2025 είχαμε το πρώτο ιστορικό precedent: η Αλ-Κόλουντ πέρασε σε ξένα χέρια, με την εξαγορά της από τον αμερικανικό όμιλο Harburg Group. Παράλληλα, τέθηκε σε λειτουργία Επιτροπή Οικονομικής Εποπτείας, περιορίστηκε το μέγεθος των ρόστερ και καθιερώθηκε η υποχρεωτική συμμετοχή παικτών κάτω των 21 ετών. Οι κινήσεις αυτές συνδυάζονται με στόχους ανάπτυξης σε τρία επίπεδα: ακαδημίες, ψηφιακή παρουσία και τηλεοπτικά δικαιώματα στο εξωτερικό.

Οι «μεγάλοι τέσσερις» – Αλ Χιλάλ, Αλ Νασρ, Αλ Ιτιχαντ και Αλ Αχλί – ανήκουν κατά 75% στο κρατικό επενδυτικό ταμείο PIF και κατά 25% στο Υπουργείο Αθλητισμού, έχοντας ξοδέψει συνολικά 1,6 δισ. ευρώ από το 2023. Όμως ακόμα και αυτοί καλούνται πλέον να ευθυγραμμιστούν με τους νέους κανόνες δημοσιονομικής πειθαρχίας. Τα παραδείγματα είναι ενδεικτικά: μόνο η Αλ Χιλάλ ξόδεψε 558 εκατ. ευρώ σε μεταγραφές, ενώ η Αλ Νασρ με τον Ρονάλντο ακολούθησε με 406 εκατ. ευρώ. Σήμερα, η συζήτηση έχει μετατοπιστεί στην ικανότητα των συλλόγων να παράγουν έσοδα.

Η Αλ Νασρ είναι αυτή που άνοιξε τον δρόμο: μόνο τη σεζόν 2024/25 εξασφάλισε χορηγίες ύψους 109,9 εκατ. δολαρίων, με τη συμφωνία με τον όμιλο KAFD να ξεχωρίζει. Το ζητούμενο είναι αν το μοντέλο μπορεί να επαναληφθεί και αλλού, ώστε η λίγκα συνολικά να πλησιάσει τον στόχο των 450 εκατ. δολαρίων εσόδων μέχρι το 2030.

Παρά τις μεταγραφές παικτών όπως οι Ντάργουιν Νούνιες, Ζοάο Φέλιξ και Τέο Ερνάντες, η τάση είναι σαφής: οι «τρελές» δαπάνες υποχωρούν, οι ισολογισμοί μπαίνουν στο μικροσκόπιο και η βιωσιμότητα έρχεται στο προσκήνιο. Το πρόβλημα παραμένει στην αποδοχή του ίδιου του προϊόντος: η μέση προσέλευση στα γήπεδα δεν ξεπερνά τις 10.000, την ώρα που η χώρα έχει ήδη κατασκευάσει στάδια-«τέρατα» για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2034.

Η Σαουδική Αραβία ελπίζει ότι το brand της SPL θα καθιερωθεί μέχρι τότε ως ένα από τα κορυφαία πρωταθλήματα παγκοσμίως, ώστε να προσελκύει σταρ όχι με τα πετροδόλαρα, αλλά με το αγωνιστικό της επίπεδο. Το στοίχημα, όμως, παραμένει ανοιχτό: μπορεί να σταθεί ως σταθερή εμπορική οντότητα ή θα γνωρίσει την τύχη του κινεζικού «ονείρου»;